Jaarboek 4 (2002) – Rolduc/Thorn

5José Cajot, In Memoriam André Stevens
I. Symposium Rolduc
13Jan Goossens, Het jubileumsymposium over streektaal en volkscultuur aan Rijn en Maas
17José Cajot, Recente evoluties in dialect en omgangtaal van de beide Limburgen
29Ludger Kremer, Recente ontwikkelingen in dialect en omgangstaal in het westelijke Rijnland
45Pierre Bakkes, Streektaalliteratuur na 1945
59Alois Döring, Sint-Nikolaas, Kerstman en de Heilige Drie Koningen. Veranderende gebruiken.
77Verslag Symposium Rolduc en de Werkgroep Symposium Rolduc
II. VLDN-congres te Thorn
83Jan Segers, De persoonsnaamgeving in een oud cijnsregister uit het archief van de abdij van Thorn
111Pierre Bakkes, ‘t Toears: het dialect van Thorn
129Michiel de Vaan, Schuilen in Limburg. Over sjoel en sjoer.
143Michiel de Vaan, Over de herkomst van de plaatsnaam Thorn
VLDN-info 2001
147Jaarverslag
151Congresverslag
153Ledenlijst – Publicaties – Congressen

Jaarverslag 2001

1. Tijdens de bestuursvergaderingen bereidde het bestuur van de Vereniging het congres, de publicaties en de medewerking aan initiatieven van anderen voor. Daarenboven vergaderde het dagelijks bestuur en vergaderden werkgroepen een aantal keren in verband met concrete projecten (het congres 2001 en 2002; het symposium in Rolduc i.s.m. Veldeke en het Amt für Rheinische Landeskunde, de redactie van het Jaarboek).

2. De activiteiten van onze Vereniging zijn gericht op de beide Limburgen. Daarom bestaat het bestuur voor nagenoeg de helft uit Belgisch Limburgse en Nederlands Limburgse leden en wordt het congres afwisselend in Belgisch en in Nederlands Limburg gehouden. Op 24 november 2001 kwam Thorn aan de beurt.

3. Symposium Rolduc

Zoals boven aangegeven werkten de voorzitter en de secretaris van de VLDN als leden van de stuurgroep verder mee aan de voorbereiding van het symposium te Rolduc. Op 24 maart 2001 had dit symposium dan plaats in het congrescentrum Rolduc te Kerkrade met een 150-tal deelnemers uit Duitsland, Nederland en België. Het thema was:

Van dichtbij bekeken. Streektaal en volkscultuur aan Rijn en Maas na 1945.

Aus der Nähe betrachtet. Dialekt und Volkskultur an Rhein und Maas nach 1945.

Sprekers uit Duitsland, Nederlands-Limburg en Belgisch-Limburg belichtten de rol en de evolutie van het gebruik van streektaal en standaardtaal in de beide Limburgen en het aangrenzende Rijnland (prof. dr. J. Cajot en prof. dr. L. Kremer), de dialectliteratuur (dr. P. Bakkes) en een aantal aspecten van volksgebruiken (dr. A. Döring) in het betrokken gebied. Tevens lazen drie dialectauteurs (Frits Criens voor Nederlands-Limburg, Leo Vandael voor Belgisch-Limburg en Wilhelm Inderschmitten voor het Rijnland) voor uit eigen werk. Het grote aantal aanwezigen, de weerklank in de pers (de regionale dag- en weekbladen, de regionale en lokale radio’s hadden journalisten gestuurd) en de door de deelnemers betoonde interesse bewijzen dat wij met dit symposium een goede keuze hadden gemaakt. Dit bleek eveneens uit de speciale projectsubsidies die voor de organisatie van het symposium aan de drie organiserende partners (Veldeke Limburg, het Amt für rheinische Landeskunde en de VLDN) werden toegekend door de Euregio, de provinciebesturen en door het Landschaftsverband Rheinland.

4. Dienstverlening

Zoals de vorige jaren werd de gewone dienstverlening naar leden, onderzoekers, verenigingen en studenten die een beroep deden op de Vereniging, voortgezet. In die zin beantwoordde het secretariaat een aantal telefoons en brieven en e-mails van onderzoekers, studenten en verenigingen die een beroep deden op de Vereniging voor problemen in verband met dialectologisch en naamkundig onderzoek. In de loop van het jaar werden bestuursleden geraadpleegd en op vergaderingen uitgenodigd voor het opzetten van een dialectwoordenboek. Tevens worden (bestuurs)leden geraadpleegd in verband met straatnaamgeving en/of zijn lid van de Provinciale Commissie voor Straatnaamgeving. De ondervoorzitter is een naamkundige en lid van ons bestuur. In het kader van de dienstverlening hielden enkele bestuursleden ook lezingen en werkvergaderingen bij lokale verenigingen in Limburg.

5. Congres van de Vereniging

De Vereniging richtte haar congres 2001 in op 24 november in De Grote Hegge in Thorn. Vijf lezingen, een bezoek aan de Wijngaard en de vroegere abdijkerk van Thorn en de huishoudelijke vergadering vormden de voornaamste elementen van het programma. Het aantal aanwezigen lag met 75 boven het gemiddelde van de voorbije jaren.

6. Medewerking aan intiatieven van anderen

a) De vereniging was ook met een stand aanwezig op de Nederlandse Dialectendag te Aldenbiezen op 17 maart 2001. Een aantal bestuursleden waren betrokken bij de organisatie van de dag of verzorgden onderdelen van het programma (lezingen en workshops).

b) Zoals steeds was VLDN weer met een stand vertegenwoordigd op de Interlimburgse Boekenbeurs; die op 27 en 28 oktober 2001 in het Cultureel Centrum van Maaseik werd ingericht door de Maasketen Jan en Hubert Van Eyck.

c) Een afvaardiging van de VLDN was ook aanwezig op de viering in Thorn van 75 jaar Veldeke-Limburg op 1 en 2 september 2001.

d) Leden van de VLDN namen deel aan een Tagung ingericht door het Amt für rheinische Landeskunde in Keulen op 27 oktober 2001 met als thema: “Fremde Wörter? Die Integration neuer Sprachelemente im Rheinland”. Ons bestuurslid Ton van de Wijngaard was een van de sprekers.

7. Publicaties

In 2001 verscheen de derde Jaargang van het Jaarboek van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde. Hierin verschenen enerzijds een kort huldeartikel van J. Cajot naar aanleiding van een dubbeljubileum van onze voorzitter prof. dr. dr.h.c. Jan Goossens (25 jaar voorzitter van de VLDN en 70 jaar jong), anderzijds de taalkundige en literair-historische lezingen van het congres van Tongeren. Daarenboven werd een artikel opgenomen van Pierre Bakkes over de ovrgang van tong-r naar keel-r in het Montforts. Daarenboven vinden de leden in het Jaarboek het jaarverslag, een ledenlijst van de VLDN, een lijst van de VLDN-congressen en informatie in verband met het lidmaatschap.

8. Ledenaantal

Het aantal aangemelde leden was de laatste jaren eerst lichtjes verminderd tot een 150-tal en daarna ongeveer op hetzelfde peil gebleven. Het bestuur doet voortdurend inspanningen om nieuwe leden te werven, en slaagt daar ook in. Maar door het relatief “oude” ledenbestand vallen er ook elk jaar leden af, door overlijden of door het afhaken op hoge leeftijd. Toch hadden wij op 31 december 163 aangemelde leden. Voor de ledenlijst: zie bijlage.

9. Personalia

In de loop van het afgelopen werkjaar overleed een van de medestichters en vroeger bestuurslid van onze Vereniging, André Stevens uit Tongeren. Tevens overleed nog een trouw lid, Jan Bellefroid van Borgloon. Onze voorzitter, prof. dr. Jan Goossens, kreeg op 22 november 2001 de Rheinlandtaler, hem verleend door het Landschaftsverband Nordrhein-Westfalen.

10. Nieuwe initiatieven in voorbereiding

a) De VLDN onderzoekt de mogelijkheid om een nieuw nummer in de reeks Bijlagen te publiceren, nl. nr. 8, dat de lezingen van het symposium van Rolduc zou bevatten.

b) Het congres in Herk-de-Stad op 23 november 2002. Het thema: “Op de grens van Brabants en Limburgs”.